De door maatschappelijke organisaties en reisorganisaties geïnitieerde gedragscode voor de bescherming van kinderen tegen seksuele uitbuiting in reizen en toerisme, ook wel bekend als de Tourism Child Protection Code (theCode.org), is in 1996 begonnen door ECPAT Zweden in samenwerking met Scandinavische toerismebedrijven en de UNWTO. Gefinancierd door de Europese Unie werd de code in 1998 operationeel en aangenomen door het ECPAT International-netwerk. Van 2004-2019 functioneerde de Code als een organisatie met een bestuur bestaande uit een meerderheid van vertegenwoordigers van de toeristische sector en een minderheid van vertegenwoordigers van ngo's met UNICEF en UNWTO als adviserende leden. De Code is gehost door ECPAT International in Bangkok en sinds 2019 onderdeel van de ECPAT-organisatie. In Nederland was TUI Nederland in 2002 de eerste ondertekenaar van de Code. Momenteel zijn Code-leden in Nederland o.a. ACCOR, ANVR, ANWB, Corendon, Djoser, Koning Aap, Sawadee Reizen, SNP Natuurreizen, TUI Nederland en Travel Counsellors. Wereldwijd waren circa 400 ondernemingen aangesloten bij de Code in 2021.
De Code was een van de eerste initiatieven om de rol en verplichtingen van toeristische bedrijven met betrekking tot kinderbescherming vast te leggen. Elk type toerismebedrijf, formeel of informeel, kan lid worden op voorwaarde dat ze zich aan zes criteria houden:
Het gebrek aan monitoring van de implementatie van alle criteria van de Code is een punt van kritiek. Voor de toekomst is het van belang dat dit goed gebeurt.
De Local Code Representative (LCR) in Nederland is de NGO Defence for Children-ECPAT. Deze heeft samen met The Code materialen ontwikkeld voor de reisindustrie om de implementatie van de zes criteria van The Code te vergemakkelijken. Denk hierbij aan protocollen, brochures, e-learnings en folders. De manier waarop reisorganisaties communiceren over het onderwerp richting hun personeel, klanten en zakenpartners is aan de organisatie zelf. TUI Nederland plaatste bijvoorbeeld informatie in de reisbescheiden, in de hotelboeken en in bestemmingsboekjes voor haar klanten.
De Code heeft succes gehad in het wereldwijd vergroten van de bekendheid van aanpak van seksuele uitbuiting van kinderen in reizen en toerisme. De Code heeft prijzen gewonnen voor de innovatieve benadering van MVO en kinderrechten, waaronder de WTTC Tourism for Tomorrow Award, The Ethical Corporation Award, de BIRD Express Travel Award, PATA Gold Award, Travel and Leisure Magazine's Human Rights Leadership Award en de SKAL Sustainable Development in Tourism Award.
Om beschermingsmaatregelen in de kernactiviteiten te verankeren, is het van belang dat toeristische bedrijven een bedrijfsbeleid opstellen tegen seksuele uitbuiting van kinderen, geïntegreerd in hun MVO- en mensenrechtenbeleid en uitgewerkt in bedrijfsprocedures, zodat werknemers zich vrij en veilig voelen om kindermisbruik te melden (zie bijvoorbeeld het ACCOR Ethiek- en MVO-handvest). Tenslotte is het belangrijk dat resultaten worden opgenomen in de jaarlijkse rapportage over MVO-prestaties. Gebaseerd op het idee dat het beschermen van kinderen deel uitmaakt van de ‘mensen’ component van duurzame ontwikkeling, heeft bijvoorbeeld AccorHotels de Code geïntegreerd in haar Planet 21 programma.
Opleiding van personeel is een essentieel onderdeel van de Code. Dit omvat training in het herkennen en rapporteren van verdachte gevallen aan relevante autoriteiten. In Nederland heeft de ANVR zulke training voor haar leden verplicht gesteld als onderdeel van het Duurzaam Toeristische Ondernemen programma en Travelife certificering. Sinds 2014 heeft AccorHotels het programma WATCH - “We Act Together for Children” dat in hotels over de hele wereld zorgt voor training van werknemers en informatie voor gasten via video's, trainingsmodules en richtlijnen om te helpen mogelijk misbruik van kinderen te herkennen en te melden. Het WATCH programma draait ook binnen AccorHotels in Nederland en België.
Op bestemmingen is samenwerking tussen lokale autoriteiten, maatschappelijke organisaties en toerismebedrijven van cruciaal belang om seksuele uitbuiting van kinderen te voorkomen en aan te pakken. Binnen de Code worden "sleutelfiguren" beschouwd als degenen op de reisbestemming met wie het toerismebedrijf samenwerkt zonder een ondertekend contract te hebben. Met financiële steun van o.a. RVO (Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland) en TUI Care Foundation werkten Plan International Nederland en Defence for Children-ECPAT Nederland samen met TUI Nederland om samenwerking te stimuleren en jongeren te versterken, o.a in het noordoosten van Brazilië, de Dominicaanse Republiek, Mexico (Cancún) en Thailand (Phuket). Door lokale partners zijn jongeren getraind om hun gemeenschappen te helpen waakzaam te zijn tegen seksuele uitbuiting van kinderen en dit te melden. Een ander doel was om kwetsbare jongeren te helpen werk te vinden in het toerisme.