Door de aandacht voor duurzaam toerisme is ook de aandacht voor onderzoek op dit terrein toegenomen, eerst vooral in het beroepsonderwijs, maar later ook steeds meer bij universiteiten. Zo zijn er door veel studenten scripties over duurzaam toerisme onderwerpen geschreven en is er ook een aantal belangrijke proefschriften verschenen.
Een eerste belangrijke stap voor een programmatische aanpak van het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van duurzaam toerisme was het in de zomer van 2000 gestarte project Innovaties in toerisme in het kader van het interdepartementale onderzoeksprogramma Duurzame Technologische Ontwikkeling (DTO) gericht op Kennisoverdracht en Verankering (KOV). De resultaten van dit project werden in 2001 gepresenteerd en besproken tijdens de 5e Groenveldconferentie in Breda.
In 2006 vertaalde de toegenomen aandacht voor onderzoek zich in een kennisagenda duurzame ontwikkeling van toerisme, opgesteld door de toenmalige Raad voor Ruimtelijk, Milieu en Natuuronderzoek (RMNO). In het rapport constateerde de Raad dat toerisme niet alleen beleidsarm, maar ook uitgesproken onderzoeksarm was. Vijftien jaar later werd deze constatering nog eens herhaald door de Raad voor De Leefomgeving en Infrastructuur in het rapport Waardevol Toerisme. De door de RMNO voorgesteld kennisagenda werd op 2 en 3 november 2006 besproken in een werkconferentie waarin een groot aantal onderzoekers hun onderzoek presenteerden.
Ondanks het pleidooi van de RMNO voor een nationale kennisagenda kenmerkte het wetenschappelijk onderzoek op het terrein van duurzaam toerisme in de afgelopen 40 jaar zich vooral door versnippering. Uitzonderingen daarop vormden het onderzoek in de jaren negentig aan de Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer (NHTV) in Breda, aan Tilburg Universiteit door medewerkers van de vakgroep Vrijetijdswetenschappen (zoals Theo Beckers, Heidi Dahles, Greg Richards en Jan van der Straaten) en onderzoek aan de Universiteit Wageningen, mede door de aanstelling in 2010 van Rene van der Duim als buitengewoon hoogleraar toerisme en duurzame ontwikkeling. In Wageningen wordt gewerkt aan 6 onderzoeksthema’s.
Ondanks de versnipperde aandacht zijn er vooral in de laatste 20 jaar in Nederland meer dan 30 door Nederlanders geschreven proefschriften over toerisme verschenen. Een aantal daarvan richtte zich specifiek op thema’s rond duurzaam toerisme. Voorbeelden die aansluiten bij de thema’s op deze website zijn onder andere: Karin Bras (2000), René van der Duim (2005), Bas Amelung (2006), Ton van Egmond (2006), Jakomijn van Wijk (2009), Desiree Verbeek (2009), Machiel Lamers (2009), John Hummel (2015), Paul Peeters (2017) en Harald Buijtendijk (2021). Het proefschrift van Jakomijn van Wijk analyseert de geschiedenis van duurzaam uitgaand toerisme in Nederland in de periode 1980-2005. Het proefschrift van Paul Peeters heeft veel stof doen opwaaien door te voorspellen dat de luchtvaart ervoor zorgt dat de doelen van het klimaatakkoord van Parijs niet gehaald worden.
In juli 2015 publiceerden de reisbrancheorganisatie ANVR en Reiswerk een eigen onderzoeksagenda om de reisbranche daarmee inzicht te geven in innovatieprocessen in de toeristische keten. Een van de thema’s in deze agenda was duurzaamheid. Als uitvloeisel van deze agenda werd per 1 september 2017 Bas Hillebrand voor 3 jaar benoemd als buitengewoon hoogleraar ‘Innovations in Tourism’ aan Nyenrode Business Universiteit.
Toegepast wetenschappelijk onderzoek wordt vooral verricht op instellingen voor hoger beroepsonderwijs, zoals InHolland, NHL Stenden en het daaraan verbonden European Tourism Futures Institute (ETFI) in Leeuwarden en BUas. BUas (toen nog NHTV) startte al in de jaren negentig met een onderzoeksgroep onder leiding van Nico Visser, die in 1999 werd aangesteld als buitengewoon hoogleraar Sustainable Tourism Development als onderdeel van het European Tourism Management (ETM) programma, een samenwerking tussen 6 Europese hogescholen en universiteiten. In Breda werd het International Center for Sustainable Tourism (later uitgebreid met Transport) opgezet, onder coördinatie van Ton van Egmond. Het hoogleraarschap eindigde met zijn emeritaat in 2014. Het Centre for Sustainability, Tourism and Transport is nu een onderzoeksgroep genaamd Sustainable Tourism and Transport onder leiding van Paul Peeters. BUas doet samen met NHL Stenden en HZ Hogeschool ook gezamenlijk onderzoek op het terrein van duurzaam toerisme in het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH). In 2021 bracht CELTH een onderzoeksagenda voor toerisme, horeca en recreatie uit.